Heeft u onze brochure al ontvangen?
In de meeste gevallen, 9 op de 10, herstelt een hernia vanzelf. Dat betekent dat er bij slechts 1 op de 10 mensen met een hernia een operatie nodig is. Een arts kiest pas voor een operatie als de (pijn)klachten te hevig zijn en na 6 weken niet afnemen. Bij kans op blijvende schade aan de spieren wordt een hernia ook geopereerd. Dit gebeurt bij 1 op de 10 mensen met een hernia.
Een herniaoperatie is een medische ingreep waarbij het uitpuilende stuk weefsel of orgaan, de hernia, wordt verwijderd. Het doel van de operatie is om de uitstulping weg te halen zodat de patiënt geen pijn meer heeft. Mensen met een hernia hebben vaak last van pijnlijke en ‘voos’ aanvoelende benen, maar kunnen ook te maken krijgen met spieruitval. Hoe de operatie werkt, leggen we uit aan de hand van een hernia in de onderrug. Deze wordt uitgevoerd door een neurochirurg. Dit is een arts die gespecialiseerd is in het centrale zenuwstelsel, waaronder de hersenen en het ruggenmerg. De operatie gebeurt onder volledige (narcose) of plaatselijke verdoving (ruggenprik). Eerst maakt de arts een kleine snede, van ongeveer 5 centimeter, in de rug, hij schuift de spieren opzij en verwijdert een stukje weefsel. Daarna verwijdert hij de hernia zelf, samen met een beetje extra wervelmateriaal om de kans op een terugkerende hernia, een recidief, te verkleinen.
Een relatief nieuwe vorm van een rugherniaoperatie, is de PTED-operatie, een percutane transforaminale endoscopische discectomie operatie. Hierbij wordt een heel klein sneetje, van 8 millimeter, in de onderrug gemaakt. Door de opening wordt een smalle buis geschoven. In die buis zit een camera en er kunnen instrumenten in worden geschoven. Daarmee verwijdert de neurochirurg de uitstulping. Het voordeel van deze operatie is dat de wond erg klein is, wat de kans op complicaties verkleint.
Er zijn een aantal redenen waarom de meeste hernia’s behandeld worden zonder operatie. De belangrijkste reden is dat het lichaam zelf heel goed is in het herstellen van een hernia. Na 6 tot 8 weken nemen de klachten vaak duidelijk af. Hoewel de risico’s van een herniaoperatie klein zijn, vermijden artsen de operatie toch zoveel mogelijk. Om een rughernia operatief te behandelen, moet de rug opengesneden worden. Dat zorgt voor een kleine kans op onder andere een wondontsteking of een lekkage van hersenvocht. Tijdens de operatie kan het vlies rondom een zenuwwortel beschadigen en kan hersenvocht lekken. Dit vocht wordt in de hersenen aangemaakt en stroomt door heel het ruggenmerg om het te beschermen tegen schokken. Het vervelende is dat een hersenvochtlekkage vaak tot zware hoofdpijn leidt. Maar meestal is een aantal dagen bedrust voldoende om de lekkage te genezen. Slechts in een enkel geval is er een nieuwe operatie nodig om de lekkage te dichten.
Het kantelpunt om een hernia wél te opereren ligt rond de 6 tot 8 weken, nadat de eerste symptomen zijn ontstaan. Er zijn grofweg 2 indicaties om wél te opereren: als de zenuwen regelmatig of snel achter elkaar uitvallen. Of als de patiënt zelf aangeeft dat hij of zij, ondanks medicatie, te veel pijn heeft. In zeldzame gevallen wordt een herniaoperatie uitgevoerd vóór de eerste 6 tot 8 weken voorbij zijn. Bijvoorbeeld als er door spieruitval geen controle meer is over de blaas.
Als een hernia geopereerd is, zal de wond zelf nog een tijdje gevoelig zijn. Maar ook de spieren en zenuwen kunnen pijnlijk aanvoelen. Ze hebben zowel voor als tijdens de operatie gedwongen in een andere positie gelegen. Na de operatie liggen ze weer in de normale positie, iets waar ze aan moeten wennen. Het is dus heel normaal om nog pijn te hebben na de herniaoperatie. Zo zal de zenuw die door de hernia werd bekneld nog steeds geïrriteerd zijn. Daarbij zorgt ook de operatie zelf voor een tijdelijke zwelling, waar de spieren en zenuwen ook even hinder van ondervinden. De zwelling zal vanzelf afnemen. Ook de pijn van voor de herniaoperatie verdwijnt niet onmiddellijk. De pijn in het been zal in de weken na de operatie wegtrekken. Dit duurt gemiddeld 4 tot 6 weken maar kan ook sneller verdwijnen. Ook het voze gevoel in een of beide benen kan na de operatie juist heviger zijn maar trekt later ook geleidelijk aan weg.
Om de pijn na de herniaoperatie te onderdrukken, worden in het ziekenhuis pijnstillers gegeven. Denk aan paracetamol of, als het nodig is, zwaardere medicatie zoals morfine. De pijn wordt meestal erger bij bewegingen zoals stappen of rechtstaan en neemt weer af na 15 minuten rust. Daarom laat een fysiotherapeut in het ziekenhuis zien hoe iemand zo pijnloos mogelijk kan bewegen: opstaan, gaan zitten, trappenlopen enzovoort.
5% tot 10% van de mensen die een herniaoperatie hebben ondergaan, krijgt een recidief, een terugkerende hernia. Dat hoeft niet te betekenen dat zij ook aan deze nieuwe hernia geopereerd moeten worden. Als er wel een operatie nodig is om het recidief te genezen, zal de herstelperiode meestal langer duren dan na de eerste operatie. Het risico op complicaties is bij de tweede operatie ook iets hoger. Toch verlopen de meeste recidiefoperaties even succesvol als de eerste operatie.
Meer over gezondheid
